Ο άνθρωπος που έβαλε το σκάκι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ήταν ο Αμερικανός Μπόμπι Φίσερ. Πρωταγωνίστησε στην αποκαθήλωση των Σοβιετικών από την κορυφή χάρη στην πιο έξυπνη παρτίδα που παίχτηκε ποτέ.
Γεννήθηκε το 1943 στο Σικάγο από μητέρα Εβραία και πατέρα Γερμανό, τον οποίο και δε γνώρισε ποτέ. Όταν ο Φίσερ ήταν πέντε ετών η οικογένεια του μετακόμισε στο Μπρούκλιν. Η μεγαλύτερη του αδελφή του χάρισε ένα δώρο που έμελε να του αλλάξει τη τη ζωή: ένα σκάκι. Ο μικρός ανέπτυξε εμμονή με το επιτραπέζιο παιχνίδι και άρχισε να ξενυχτάει παίζοντας με φανταστικούς αντιπάλους....
14 Σεπτεμβρίου 1957, σε ηλικία 12 ετών, παίζοντας σκάκι σε λέσχη του Μανχάταν
Έως την ηλικία των δέκα ετών νικούσε κάθε αντίπαλό του. Συμμετείχε σε αγώνες, παίζοντας ταυτόχρονα με 40-80 παίκτες και μελετούσε εγχειρίδια προκειμένου να βελτιώσει το παιχνίδι του. Στην ηλικία των 15 ετών ήταν ήδη διάσημος, καθώς έγινε ο νεότερος πρωταθλητής σκάκι στις ΗΠΑ.
Εγκατέλειψε το σχολείο και επικεντρώθηκε στο επιτραπέζιο παιχνίδι. Πραγματοποίησε περιοδείες και έπαιζε με αντιπάλους από όλο τον κόσμο...
Γεννήθηκε το 1943 στο Σικάγο από μητέρα Εβραία και πατέρα Γερμανό, τον οποίο και δε γνώρισε ποτέ. Όταν ο Φίσερ ήταν πέντε ετών η οικογένεια του μετακόμισε στο Μπρούκλιν. Η μεγαλύτερη του αδελφή του χάρισε ένα δώρο που έμελε να του αλλάξει τη τη ζωή: ένα σκάκι. Ο μικρός ανέπτυξε εμμονή με το επιτραπέζιο παιχνίδι και άρχισε να ξενυχτάει παίζοντας με φανταστικούς αντιπάλους....
14 Σεπτεμβρίου 1957, σε ηλικία 12 ετών, παίζοντας σκάκι σε λέσχη του Μανχάταν
Έως την ηλικία των δέκα ετών νικούσε κάθε αντίπαλό του. Συμμετείχε σε αγώνες, παίζοντας ταυτόχρονα με 40-80 παίκτες και μελετούσε εγχειρίδια προκειμένου να βελτιώσει το παιχνίδι του. Στην ηλικία των 15 ετών ήταν ήδη διάσημος, καθώς έγινε ο νεότερος πρωταθλητής σκάκι στις ΗΠΑ.
Εγκατέλειψε το σχολείο και επικεντρώθηκε στο επιτραπέζιο παιχνίδι. Πραγματοποίησε περιοδείες και έπαιζε με αντιπάλους από όλο τον κόσμο...
Μπόμπι Φίσερ παίζει σκάκι εναντίον 50 παικτών σε ξενοδοχείο του Χόλιγουντ. Κέρδισε τους 47...
Δεν είχε φίλους ούτε σχέσεις με γυναίκες, μοναδική του παρέα ήταν τα πιόνια. Ήταν η ζωή του, όπως είχε δηλώσει.
Στόχος του ήταν να κατακτήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή.
Για να καταφέρει ωστόσο να γίνει κορυφαίος έπρεπε να νικήσει τους Σοβιετικούς, οι οποίοι πρωταγωνιστούσαν στο παιχνίδι από το 1948. Η Σοβιετική Ένωση αποτελούσε τη μεγαλύτερη σκακιστική δύναμη παγκοσμίως. Οι Σοβιετικοί είχαν ιδρύσει σκακιστικές σχολές και στα σχολεία τους διδάσκονταν το μάθημα του σκάκι.
Ο Ψυχρός Πόλεμος μαίνονταν και καθεμία από τις δύο χώρες επεδίωκε την υπεροχή σε οποιονδήποτε τομέα, ακόμη και στο σκάκι. Ο Φίσερ για τους Αμερικάνους ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός σκακιστής, ήταν ο άνθρωπος που θα αποδείκνυε τη διανοητική ανωτερότητα της Αμερικής έναντι της Ε.Σ.Σ.Δ. Κορυφαίος από την πλευρά των Σοβιετικών ήταν ο Μπόρις Σπάσκι, τον οποίο ο Φίσερ είχε συναντήσει σε πολλά τουρνουά από το 1960, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να τον κερδίσει...
Το παιχνίδι του αιώνα
Έπειτα από πολλά παιχνίδια, ο Φίσερ κατάφερε να φτάσει στον τελικό στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας το 1972, σε ηλικία 29 ετών. Αντίπαλος του ήταν ο γνώριμος Ρώσος, ο 35χρονος Μπόρις Σπάσκι. Τα αμερικάνικα μέσα είχαν ενθουσιαστεί με το επικείμενο παιχνίδι και αναφέρονταν στο «φτωχό παιδί από το Μπρούκλιν που θα στεκόταν αντιμέτωπο με τη Σοβιετική Ένωση». Ο ίδιος είχε δηλώσει: «Είναι πραγματικά ο ελεύθερος κόσμος ενάντια στους ψεύτες, κλέφτες και υποκριτές Ρώσους...».
Μπόρις Σπάσκι
Ωστόσο η ιδιόρρυθμη συμπεριφορά του Φίσερ και οι παράλογες απαιτήσεις του προκάλεσαν προβλήματα στους διοργανωτές. Τρεις φορές ματαίωσε τα αεροπορικά του εισιτήρια και καθυστέρησε συνολικά δέκα μέρες να φτάσει στην Ισλανδία για τη διεξαγωγή του τελικού. Είχε προηγηθεί ένα τηλεφώνημα από τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ και ένα τεράστιο χρηματικό έπαθλο, σε περίπτωση νίκης, από έναν Άγγλο επιχειρηματία, για να τον μεταπείσουν.
Έχοντας ηττηθεί στα δύο πρώτα παιχνίδια, ο Φίσερ απείλησε ότι θα παραιτούνταν, εάν οι διοργανωτές δεν ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις του. Επιθυμούσε να παίξουν απομονωμένοι από το κοινό και να επικρατεί απόλυτη ησυχία, καθώς τα φώτα και οι κάμερες του αποσπούσαν την προσοχή...
Οι διοργανωτές ικανοποίησαν τα αιτήματα του, ο Ρώσος αντίπαλός του συμφώνησε και οι παρτίδες συνεχίστηκαν. Τότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη νίκη του Φίσερ εναντίον του Σπάσκι. Ωστόσο, το παιχνίδι που καθόρισε τον νικητή και θεωρείται ακόμα και σήμερα ως το καλύτερο όλων των εποχών, ήταν το έκτο της σειράς. Ο Ρώσος, εκστασιασμένος από το έξυπνο παιχνίδι του Φίσερ, παραδέχτηκε την ήττα του και τον χειροκρότησε όρθιος μπροστά στο κοινό. Ο Φίσερ ήταν τόσο καλός, που προκάλεσε απορία στους ειδικούς.
Η KGB, από την άλλη, μαζί με την ισλανδική αστυνομία πραγματοποιούσαν ελέγχους στον χώρο, ακόμα και το φαγητό του Σπάσκι, καθώς πίστευαν ότι είχε ενδεχομένως δηλητηριαστεί από τους Αμερικανούς. Στη διάρκεια του τελευταίου παιχνιδιού, και ενώ ο νικητής ήταν πλέον προδιαγεγραμμένος, ο Σπάσκι φυγαδεύτηκε από τους Σοβιετικούς, ώστε να μην απαθανατιστεί από τα ΜΜΕ να χάνει. Ο Φίσερ στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής...
Ο Φίσερ ήταν ο άνθρωπος που έκανε το σκάκι δημοφιλές στην Αμερική. Ωστόσο, καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής του διακατέχονταν από ένα είδος παράνοιας. Είχε ενταχθεί σε μία θρησκευτική αίρεση και μισούσε τους Εβραίους και τους Αμερικανούς καθώς, όπως έλεγε, τον εκμεταλλεύονταν για λόγους προπαγάνδας εναντίον των Σοβιετικών. Πίστευε ότι τον παρακολουθούσαν και έψαχνε συνεχώς τα δωμάτια που έμενε για "κοριούς". Είχε παραιτηθεί από αγώνες, με το σκεπτικο ότι οι Σοβιετικοί έκλεβαν, ενώ για να συμμετέχει στους αγώνες έθετε περίεργους ή ασυνήθιστους όρους στους διοργανωτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν ήθελε να παραβρίσκονται φωτογράφοι την ώρα που έπαιζε, ενώ τον ενοχλούσε σε μεγάλο βαθμό και η φασαρία.
Όπως είχε δηλώσει «Τα ιδανικά μου είναι το σκάκι και το χρήμα. Θέλω να γίνω πάμπλουτος. Όλοι το θέλουν, αλλά κανείς δεν το λέει. Είναι αμαρτία;». Ο ίδιος δε ντρεπόταν να το πει και ανάμεσα στους όρους του για τη συμμετοχή του σε σκακιστικά τουρνουά ήταν τα μεγάλα χρηματικά έπαθλα.
Μετά τη νίκη του στο τουρνουά του 1972 εξαφανίστηκε από τους αγώνες, αντιπαρατέθηκε με τη σκακιστική ομοσπονδία και άρχισε να ρητορεύει εναντίον της Αμερικής. Έσπασε το εμπάργκο των ΗΠΑ στη Γιουγκοσλαβία το 1992, συμμετέχοντας σε ένα σκακιστικό τουρνουά, παρά την απαγόρευση που του είχαν επιβάλει οι Αμερικάνοι. Δήλωσε χαρούμενος για την επίθεση της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους.
Πέθανε το 2008 στην πόλη που του χάρισε τη μεγαλύτερη νίκη της καριέρας του, στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας. Παρά την αλλόκοτη συμπεριφορά του, θεωρείται ως ένας από τους τους κορυφαίους σκακιστές στην ιστορία του παιχνιδιού. Όταν οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν ποιον θεωρεί καλύτερο παίκτη, απαντούσε: «Δε μου αρέσει να είμαι αλαζόνας. Όμως θα ήταν ανόητο να μην πω την αλήθεια: εμένα». Η περιπετειώδης ζωή του έγινε ταινία από τον Τόμπι Μαγκουάιρ το 2014 με τίτλο «Θυσιάζοντας ένα πιόνι»...
ΠΗΓΗ
Δεν είχε φίλους ούτε σχέσεις με γυναίκες, μοναδική του παρέα ήταν τα πιόνια. Ήταν η ζωή του, όπως είχε δηλώσει.
Στόχος του ήταν να κατακτήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή.
Για να καταφέρει ωστόσο να γίνει κορυφαίος έπρεπε να νικήσει τους Σοβιετικούς, οι οποίοι πρωταγωνιστούσαν στο παιχνίδι από το 1948. Η Σοβιετική Ένωση αποτελούσε τη μεγαλύτερη σκακιστική δύναμη παγκοσμίως. Οι Σοβιετικοί είχαν ιδρύσει σκακιστικές σχολές και στα σχολεία τους διδάσκονταν το μάθημα του σκάκι.
Ο Ψυχρός Πόλεμος μαίνονταν και καθεμία από τις δύο χώρες επεδίωκε την υπεροχή σε οποιονδήποτε τομέα, ακόμη και στο σκάκι. Ο Φίσερ για τους Αμερικάνους ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός σκακιστής, ήταν ο άνθρωπος που θα αποδείκνυε τη διανοητική ανωτερότητα της Αμερικής έναντι της Ε.Σ.Σ.Δ. Κορυφαίος από την πλευρά των Σοβιετικών ήταν ο Μπόρις Σπάσκι, τον οποίο ο Φίσερ είχε συναντήσει σε πολλά τουρνουά από το 1960, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να τον κερδίσει...
Το παιχνίδι του αιώνα
Έπειτα από πολλά παιχνίδια, ο Φίσερ κατάφερε να φτάσει στον τελικό στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας το 1972, σε ηλικία 29 ετών. Αντίπαλος του ήταν ο γνώριμος Ρώσος, ο 35χρονος Μπόρις Σπάσκι. Τα αμερικάνικα μέσα είχαν ενθουσιαστεί με το επικείμενο παιχνίδι και αναφέρονταν στο «φτωχό παιδί από το Μπρούκλιν που θα στεκόταν αντιμέτωπο με τη Σοβιετική Ένωση». Ο ίδιος είχε δηλώσει: «Είναι πραγματικά ο ελεύθερος κόσμος ενάντια στους ψεύτες, κλέφτες και υποκριτές Ρώσους...».
Μπόρις Σπάσκι
Ωστόσο η ιδιόρρυθμη συμπεριφορά του Φίσερ και οι παράλογες απαιτήσεις του προκάλεσαν προβλήματα στους διοργανωτές. Τρεις φορές ματαίωσε τα αεροπορικά του εισιτήρια και καθυστέρησε συνολικά δέκα μέρες να φτάσει στην Ισλανδία για τη διεξαγωγή του τελικού. Είχε προηγηθεί ένα τηλεφώνημα από τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ και ένα τεράστιο χρηματικό έπαθλο, σε περίπτωση νίκης, από έναν Άγγλο επιχειρηματία, για να τον μεταπείσουν.
Έχοντας ηττηθεί στα δύο πρώτα παιχνίδια, ο Φίσερ απείλησε ότι θα παραιτούνταν, εάν οι διοργανωτές δεν ικανοποιούσαν τις απαιτήσεις του. Επιθυμούσε να παίξουν απομονωμένοι από το κοινό και να επικρατεί απόλυτη ησυχία, καθώς τα φώτα και οι κάμερες του αποσπούσαν την προσοχή...
Οι διοργανωτές ικανοποίησαν τα αιτήματα του, ο Ρώσος αντίπαλός του συμφώνησε και οι παρτίδες συνεχίστηκαν. Τότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη νίκη του Φίσερ εναντίον του Σπάσκι. Ωστόσο, το παιχνίδι που καθόρισε τον νικητή και θεωρείται ακόμα και σήμερα ως το καλύτερο όλων των εποχών, ήταν το έκτο της σειράς. Ο Ρώσος, εκστασιασμένος από το έξυπνο παιχνίδι του Φίσερ, παραδέχτηκε την ήττα του και τον χειροκρότησε όρθιος μπροστά στο κοινό. Ο Φίσερ ήταν τόσο καλός, που προκάλεσε απορία στους ειδικούς.
Η KGB, από την άλλη, μαζί με την ισλανδική αστυνομία πραγματοποιούσαν ελέγχους στον χώρο, ακόμα και το φαγητό του Σπάσκι, καθώς πίστευαν ότι είχε ενδεχομένως δηλητηριαστεί από τους Αμερικανούς. Στη διάρκεια του τελευταίου παιχνιδιού, και ενώ ο νικητής ήταν πλέον προδιαγεγραμμένος, ο Σπάσκι φυγαδεύτηκε από τους Σοβιετικούς, ώστε να μην απαθανατιστεί από τα ΜΜΕ να χάνει. Ο Φίσερ στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής...
Ο Φίσερ ήταν ο άνθρωπος που έκανε το σκάκι δημοφιλές στην Αμερική. Ωστόσο, καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής του διακατέχονταν από ένα είδος παράνοιας. Είχε ενταχθεί σε μία θρησκευτική αίρεση και μισούσε τους Εβραίους και τους Αμερικανούς καθώς, όπως έλεγε, τον εκμεταλλεύονταν για λόγους προπαγάνδας εναντίον των Σοβιετικών. Πίστευε ότι τον παρακολουθούσαν και έψαχνε συνεχώς τα δωμάτια που έμενε για "κοριούς". Είχε παραιτηθεί από αγώνες, με το σκεπτικο ότι οι Σοβιετικοί έκλεβαν, ενώ για να συμμετέχει στους αγώνες έθετε περίεργους ή ασυνήθιστους όρους στους διοργανωτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν ήθελε να παραβρίσκονται φωτογράφοι την ώρα που έπαιζε, ενώ τον ενοχλούσε σε μεγάλο βαθμό και η φασαρία.
Όπως είχε δηλώσει «Τα ιδανικά μου είναι το σκάκι και το χρήμα. Θέλω να γίνω πάμπλουτος. Όλοι το θέλουν, αλλά κανείς δεν το λέει. Είναι αμαρτία;». Ο ίδιος δε ντρεπόταν να το πει και ανάμεσα στους όρους του για τη συμμετοχή του σε σκακιστικά τουρνουά ήταν τα μεγάλα χρηματικά έπαθλα.
Μετά τη νίκη του στο τουρνουά του 1972 εξαφανίστηκε από τους αγώνες, αντιπαρατέθηκε με τη σκακιστική ομοσπονδία και άρχισε να ρητορεύει εναντίον της Αμερικής. Έσπασε το εμπάργκο των ΗΠΑ στη Γιουγκοσλαβία το 1992, συμμετέχοντας σε ένα σκακιστικό τουρνουά, παρά την απαγόρευση που του είχαν επιβάλει οι Αμερικάνοι. Δήλωσε χαρούμενος για την επίθεση της Αλ Κάιντα στους Δίδυμους Πύργους.
Πέθανε το 2008 στην πόλη που του χάρισε τη μεγαλύτερη νίκη της καριέρας του, στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας. Παρά την αλλόκοτη συμπεριφορά του, θεωρείται ως ένας από τους τους κορυφαίους σκακιστές στην ιστορία του παιχνιδιού. Όταν οι δημοσιογράφοι τον ρωτούσαν ποιον θεωρεί καλύτερο παίκτη, απαντούσε: «Δε μου αρέσει να είμαι αλαζόνας. Όμως θα ήταν ανόητο να μην πω την αλήθεια: εμένα». Η περιπετειώδης ζωή του έγινε ταινία από τον Τόμπι Μαγκουάιρ το 2014 με τίτλο «Θυσιάζοντας ένα πιόνι»...
ΠΗΓΗ
